Najciekawsze miejsca Jeleniej Góry i Cieplic-Zdroju

Miejska wycieczka u stóp Karkonoszy.

Jelenia Góra wydaje się leżeć na uboczu tutejszych tras turystycznych, chyba że jako miejscowość tranzytowa - niezasłużenie.

Bliskość Karkonoszy, Szklarskiej Poręby i Karpacza, zamków Książ i Czocha, liczne byłe kopalnie i podziemia z II wojny światowej udostępnione do zwiedzania, Skalne Miasto, zamek Chojnik i naprawdę wiele atrakcji regionu powodują, że Jelenią Górę nie odwiedza zbyt wielu turystów, co było zauważalne podczas naszego lipcowego urlopu. Trochę szkoda, bo starówka Jeleniej Góry, choć niewielka, zasługuje na jej odwiedzenie, podobnie jak Cieplice-Zdrój, będące administracyjnie częścią Jeleniej Góry. W tym wpisie postaram się wam przedstawić najciekawsze miejsca tego miasta. Obiekty w Jeleniej Górze będą położone na osi wschód – zachód, bo taką kolejność zwiedzania przyjęliśmy.

1. Kościół Garnizonowy Podwyższenia Krzyża Świętego

To jeden z sześciu tzw. kościołów łaski, zbudowanych, zbudowanych na początku XVIII wieku, po zakończeniu wojny trzydziestoletniej 1618-1648, która była spowodowana przyczynami natury religijnej oraz po zawarciu w 1707 roku ugody altransztadzkiej pomiędzy królem Szwecji Karolem XII i cesarzem Józefem I Habsburgiem, narzucającej cesarzowi zwrot śląskim protestantom 121 kościołów. Dodatkowo postanowiono o wybudowaniu na Dolnym Śląsku sześciu owych kościołów łaski. Z owych sześciu kościołów dwa zostały zburzone, a trzy (w tym ten w Jeleniej Górze) zostały przejęte przez katolików po II wojnie światowej. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego został zaprojektowany i zbudowany w stylu barokowym, na planie krzyża greckiego. Wysokość kościoła, wraz z wieżą wynosi 57 metrów.

Kościół robi duże wrażenie z zewnątrz, ale w środku również jest co oglądać. Uwaga, wejście do kościoła jest płatne: 1 euro lub 4 złote. Za to po wejściu można obejrzeć wspaniałe polichromie, chrzcielnicę czy ambonę. Jak na dość ascetyczne kościoły protestanckie, ten jest bogato zdobiony. Duże wrażenie robi ołtarz. W kościele nietypowo umieszczone są organy – nie nad głównym wejściem, ale właśnie za ołtarzem.

czy w budowie kościoła maczali palce Ludzie Bez Twarzy z Braavos?

Świątynia jest otoczona parkiem z 19 kaplicami powstałymi w XVIII wieku. Park ma również charakter cmentarza, gdyż wokół jego murów rozmieszczone są liczne niemieckie groby rodzinne.

Odremontowany niedawno kompleks cmentarno-parkowy robi duże wrażenie, zwłaszcza w pochmurny dzień. Dużo jest motywów czaszek, śmierci, przemijania. W kilku miejscach są urządzone lapidaria. Dla mnie ten kościół wraz z otaczającym go parkiem to najciekawsze miejsce na mapie turystycznej Jeleniej Góry.

jeden z wielu grobów rodzinnych

lapidarium

2. Deptak: ulice 1 Maja i Marii Konopnickiej

Ciąg pieszy prowadzący spod wyżej opisanego kościoła aż na Rynek. W miarę zbliżania się do Rynku robi się coraz ciekawszy, nie dajcie się zmylić pierwszemu, niezbyt dobremu wrażeniu. Przy deptaku znajduje się sporo wyremontowanych kamieniczek, choć nadal stan niektórych pozostawia co nieco do życzenia. Znajdują się tu liczne sklepiki, punkty usługowe i jadłodajnie. Całość raczej jest skrojona pod potrzeby mieszkańców Jeleniej Góry niż turystów, wieczorem życie w Jeleniej Górze zamiera.

ul. 1 Maja

rzeźba o tematyce mitologicznej "Porwanie Europy"

3. Cerkiew św. Piotra i Pawła

Cerkiew ta to niepozorna świątynia przy ul. 1 Maja. Zapytacie pewnie, skąd cerkiew na Dolnym Śląsku, skoro w Polsce cerkwie spotyka się raczej na „ścianie wschodniej”? Otóż jest to efektem przesiedleń po II wojnie światowej, gdzie mnóstwo Polaków z Kresów zamieszkało właśnie na Dolnym Śląsku. Na ich potrzeby w 19948 roku został przekazany budynek kościoła zbudowany w Jeleniej Górze w XVIII wieku, a wyposażenie przywieziono ze zniszczonych cerkwi Lubelszczyzny. Niestety, podczas naszego pobytu cerkiew była zamknięta, próżno też było szukać informacji o dniach i godzinach jej otwarcia.

4. Kaplica św. Anny i Brama Wojanowska

Kaplica wzniesiona przy wieży obronnej, pełniła zarówno funkcję religijną, jak i obronną. Sąsiaduje z Bramą Wojanowską. Kiedyś starówka Jeleniej Góry była otoczona fosą, a Brama Wojanowska stanowiła jedno wejść do miasta, dodatkowo zabezpieczone mostem zwodzonym, podwójnymi kratami i solidnymi odrzwiami, z czasem zaczęła tracić obronne znaczenie. Brama Wojanowska oddziela na deptaku ulice 1 Maja i Marii Konopnickiej.

5. Rynek

W Jeleniej Górze znajduje się piękny rynek z umieszczonym na jego środku budynkiem ratusza z XVIII wieku, połączonym galeryjką z położonymi również na środku kamieniczkami. W budynek ratusza wtopiona jest rzeźba Szczudlarza, umieszczona tu w 2013 roku, w trzydziestą rocznicę pierwszego festiwalu teatrów ulicznych, który miał właśnie tu miejsce.

Plac Rynku jest otoczony pięknymi kamieniczkami, w których mieszkali dawniej najbogatsi mieszkańcy Jeleniej Góry. Kamieniczki wyglądają na niedawno remontowane, elewacje są odświeżone i kolorowe, niestety efekt psuje odpadający z wielu z nich kolorowy tynk oraz liczne zaszpachlowania przy przewodach rynnowych. Ponieważ takich kamienic jest na Rynku sporo i przedstawiają podobny obraz, można się tylko domyślić, że były one odnawiane przez jedną firmę, zapewne z jakichś środków z dofinansowania, a firma ta nie spisała się, delikatnie rzecz ujmując. Pierwsze zdanie, jakie się nasuwa po obejrzeniu tych kamieniczek, to słynne: „Panie, kto Panu to tak spierdolił”.

ratusz i kamieniczki

Szczudlarz

krużganki Rynku

Mimo wszystko Rynek jest wart odwiedzenia. Wokół niego rozlokowały się nieliczne knajpki, kawiarnie i lodziarnie, w których dużego ruchu nie ma. My byliśmy na kawie i cieście marchewkowym w „Świteziance” oraz na pysznych burgerach w Kobe Grill House, burgery zdecydowanie polecam, są pyszne, spore i z ciekawymi dodatkami, np. ja zamówiłem burgera z dodatkiem sera pleśniowego, rukoli, pomidorów, chutneya pomarańczowego i sosu BBQ.

lodziarnia "Love Krove"

kawa i ciastko w "Świteziance"

Na Rynku stoi też wagon tramwajowy, pozostałość po linii tramwajowej prowadzącej z Jeleniej Góry przez Cieplice-Zdrój do Sobieszewa lub Podgórzyna. Linia ta funkcjonowała w latach 1897-1969. Obecnie mogłaby być ciekawą atrakcją turystyczną, zwłaszcza jeśli jeździłyby tam jakieś tramwaje retro, lub na retro stylizowane. Teraz w wagonie tramwajowym na Rynku znajduje się kiosk z pamiątkami.

6. Baszta Grodzka i Baszta Zamkowa.

Dwie pozostałości po potężnych murach okalających niegdyś Jelenią Górę, znajdujące się po zachodniej stronie starówki. Na Basztę Zamkową można wejść i podziwiać z góry Jelenią Górę i znajdujące się na horyzoncie Karkonosze.

Z Baszty Zamkowej można dostrzec znajdujące się po drugiej stronie rzeki Kamiennej Wzgórze Krzywoustego ze znajdującą się na jego szczycie wieżą.

Baszta Grodzka

Baszta Zamkowa

widok na Karkonosze w Baszty Zamkowej

dwie wieże: wieża Bazyliki Mniejszej św. Erazma i św. Pankracego i wieża Ratusza

dachy jeleniogórskiej starówki

widok na Wzgórze Krzywoustego

7. Wieża na Wzgórzu Krzywoustego.

Po opuszczeniu starówki oraz przejściu „urokliwym” przejściem podziemnym pod Al. Jana Pawła II dochodzi się do terenów zielonych i rekreacyjnych Jeleniej Góry położonych w widłach rzek Kamienna i Bóbr. Z wieży rozpościera się widok na Jelenią Górę i Karkonosze, nieco odmienny niż z Baszty Zamkowej, ale również godny zobaczenia. Zarówno na tę wieżę, jak i na Basztę Zamkową, wejście jest bezpłatne.

pod Al. Jana Pawła II

Wieża Krzywoustego

panorama Jeleniej Góry

widok na Karkonosze

zbliżenie na Bazylikę Mniejszą św. Erazma i św. Pankracego

8. Cieplice-Zdrój - deptak i Pałac Schaffgotschów

Kilka kilometrów od jeleniogórskiej starówki znajdują się Cieplice-Zdrój, miejscowość uzdrowiskowa w 1976 roku włączona do Jeleniej Góry. Od połowy XIV wieku do roku 1945 Cieplice stanowiły własność rodziny Schaffgotschów, jednego z wielu śląskich rodów arystokratycznych.

Centralnym punktem Cieplic jest deptak, Plac Piastowski, przy którym stoi imponująca bryła Pałacu Schaffgotschów oraz sporej wielkości kościół ewangelicko-augsburski Zbawiciela. Od 1975 roku w Pałacu mieści się filia Politechniki Wrocławskiej. Na deptaku jest cicho i spokojnie.

Pałac Schaffgotschów

kościół ewangelicko-augsburski Zbawiciela

Kawa w restauracji "Harper" smakuje wybornie.

9. Cieplice-Zdrój - Park Zdrojowy i Park Norweski

Po drugiej stronie Pałacu znajdują się dwa parki: Park Zdrojowy i Park Norweski. Pierwszy ma charakter typowy dla wielu parków uzdrowiskowych: ławki, klomby, fontanny, szerokie alejki.

Drugi park: Norweski, zrobił na mnie dużo lepsze wrażenie. Ma on bardziej leśny charakter, a na jego południowym krańcu znajdują się piękne łąki z widokami na Karkonosze. W Parku tym spędziliśmy zdecydowanie więcej czasu niż w Parku Zdrojowym.

Obydwa parki zostały zrewitalizowane w latach 2010-2014, są ładne, czyste i zadbane.